خلاقیت در کسب‌وکار روشی است در راستای یافتن راهکارهای تازه و نوآورانه برای مشکلات و شناسایی فرصت‌ها برای بهبود. به‌این‌ترتیب، هرکسی تا زمانی که ذهنیت درست داشته باشند و از ابزارهای مناسب استفاده کند، می‌تواند خلاق باشد.

به همین منظور، آزمونی را در زیر ارائه کردم که به شما کمک می‌کند تا دریابید چقدر خلاقیت دارید.

توانایی خلاقیت را در خود تقویت کنید

یک فرایند خلاقیت مؤثر معمولاً شامل پنج مرحله می‌شود:

۱-آماده‌سازی: غرق شدن و فرورفتن در مشکلات و موضوعاتی که جالب هستند و موجب کنجکاوی می‌شوند.

۲-نهفتگی: اجازه دادن به ایده‌ها برای ماندن در ذهن شما بدون فکر کردن خودآگاهانه به آن‌ها.

۳-بینش: تجربه‌ی لحظه‌ای که مشکل را حس می‌کنید و می‌دانید مسئله اساسی است.

۴-ارزیابی: زمان لازم برای اطمینان از این‌که بینش ما از مسئله، ارزش کافی برای جبران هزینه‌های مختلف گنجانده‌شده در پیاده‌سازی را فراهم می‌آورد.

۵-توسعه: ایجاد یک برنامه برای پیاده‌سازی راه‌حل و پیگیری از طریق آن.

ما این پنج مرحله را در فرایند زیر قرار داده‌ایم. این‌یک راه روشن و عملی به‌منظور فکر کردن در مورد خلاقیت و استفاده از آن در زندگی روزمره و در محل کار برای شما فراهم می‌کند.

۱-یافتن مشکلات (آماده‌سازی)

(سؤالات ۶، ۹، ۱۱، ۱۴، ۱۵)

افرادی که خلاقیت دارند، دست روی دست نمی‌گذارند و اجازه نمی‌دهند تا مشکلات به مرحله‌ی سطحی برسند. در عوض، محیط خود را برای مشکلات بالقوه پویش می‌کنند و از زمان به‌خوبی استفاده می‌نمایند. همچنین، از به وجود آمدن فرصت‌هایی برای تغییر چیزها هیجان‌زده می‌شوند. از تغییر نمی‌ترسند؛ آن را در آغوش می‌گیرند.

ابتدا به دنبال مشکلات و مسائل بالقوه‌ای بگردید که برای شما جالب هستند. وقتی در حال یادگیری به‌منظور حل خلاقانه‌ی مشکلات هستید، این‌ها چیزهایی هستند که شما بیشتر انگیزه خواهید گرفت. سپس وقتی اعتمادبه‌نفس تان بیشتر می‌شود، خود را برای بررسی مسائلی پیچیده‌تر به چالش بکشید تا خلاقیت را برانگیخته کنید.

۲-جمع‌آوری و تفکر درباره اطلاعات (نهفتگی)

(سؤالات ۲، ۵)

وقتی یک مسئله یا مشکل بالقوه دارید، هرچه می‌توانید درباره‌ی آن اطلاعات جمع کنید. این بخشی از برانگیخته کردن خلاقیت است. راهکارهایی را بررسی کنید که قبلاً مورد آزمایش قرارگرفته‌اند (هم در سازمان شما و هم در سایر نقاط) و ایده‌هایی را شناسایی کنید که ممکن است در نظر گرفته‌شده باشند اما هیچ‌وقت عملی نشده باشند.

در این مرحله، ایده خوبی است که برای مدتی از مشکل دور بمانید و اجازه دهید تا خلاقیت تان تحریک شده و افکار و ایده‌های جدید به ذهن شما وارد شوند. هنگامی‌که به مدت طولانی بر یک موضوع تمرکز می‌کنیم، تمایلی به فکر کردن اساسی به یک یا دو ایده وجود دارد و این می‌تواند دیگر ایده‌های خوب را حذف کند. (یکی از مزایای فعال بودن در حل مشکلات این است که برای ذخیره‌ی ایده‌ها وقت دارید نه اینکه تحت‌فشار قرار بگیرید تا یک راه‌حل سریع برای مشکل پیدا کنید.)

۳-اکتشاف مشکلات (بینش)

(سؤالات ۳، ۷، ۱۲)

هنگامی‌که مشکل تان را شناسایی و تأیید کرده‌اید، می‌توانید ببینید که چه اتفاقی در حال رخ دادن است. اغلب، مشکل اولیه ای که شناسایی می‌شود، نشانه‌ای از یک مشکل عمیق‌تر است؛ بنابراین شناسایی علت اصلی مشکل، بسیار مهم است. بااین‌حال، آن‌قدر بدبین نباشید که منفی فکر کنید. آنچه اغلب افرادی که خلاقیت دارند را از دیگران جدا می‌کند، توانایی دیدن موانع بالقوه گذشته و باور به بینش‌های خودشان است. به‌عنوان‌مثال، می‌توانید به‌راحتی بینش عالی را از طریق گفتن، «اوه آن هرگز نمی‌تواند مشکلی باشد!» از دست بدهید؛ اما هرگز نخواهید دانست که آیا چیزی مشکوک است یا خیر، مگر اینکه به خودتان اجازه دهید تا این امکان را بررسی کنید.

۴-تهیه و ارزیابی ایده‌ها (ارزیابی)

(سؤالات ۴، ۱۳، ۱۶)

هنگامی‌که بینش روشنی به علت مسئله دارید، می‌توانید به تولید ایده‌ها برای یک راهکار اقدام کنید. در اینجا می‌خواهید تا حد امکان به دنبال راه‌های بسیاری برای الهام بخشیدن به ایده‌ها بگردید. خرد جمعی، خرد جمعی معکوس برای این مرحله از خلاقیت، بسیار پرکاربرد هستند، اما با مشکلاتی که در متغیر‌های گروه ایجاد می‌شوند، می‌توان آن‌ها را تحت تأثیر قرار داد.

۵-پیاده‌سازی (توسعه)

(سؤالات ۱، ۸، ۱۰)

تصور غلط رایج این است که افراد با توانایی خلاقیت همه‌وقت خود را صرف فکر کردن به ایده‌های جدید و جالب می‌کنند. در حقیقت، افراد واقعاً خلاق، یک ایده خوب را تشخیص می‌دهند و با آن کار می‌کنند.

برای این مرحله نهایی، باید متعهد شوید که ایده‌های خود را بپذیرید و آن‌ها را تحقق بخشید و باید اطمینان داشته باشید که واقعاً می‌توانید ایده‌های نوآورانه‌ای را پیشنهاد کرده و تغییر را الهام بخشید. این گونه می توانید خلاقیت داشته باشید.

برای پیاده‌سازی موفق ایده‌های تان، یک طرح جامع ایجاد کنید و از برنامه‌های عملی برای پروژه‌های ساده و روش‌های رسمی‌تر مدیریت پروژه برای پروژه‌های بزرگ‌تر و پیچیده‌تر، استفاده نمایید. همچنین باید بتوانید ایده خود را به دیگران در سازمان تان عرضه کنید. اگر ایده شما احتمالاً بر سایر افراد اثر می‌گذارد، خواستار این خواهید شد که مهارت‌های مدیریتی قوی را برای تغییرات ایجاد کنید تا افراد اطراف شما، محصولات خلاقیت شما را بپذیرند و از آن استفاده کنند. هنگامی‌که یک ایده را به مرحله اجرای موفقیت‌آمیز می‌آورید، انگیزه و الهام خواهید گرفت که دوباره و دوباره این روند را تکرار کنید!

نکات کلیدی

در محل کار برخی افراد به‌طور طبیعی خلاق‌تر از دیگران هستند. بااین‌حال، این بدان معنا نیست که همه ما نمی‌توانیم یاد بگیریم که خلاق‌تر باشیم و از ابزارهای خلاقیت و فن‌های در زندگی روزمره‌مان استفاده نکنیم.

در هسته اصلی آن، خلاقیت توانایی دیدن چیزهای آشنا با یک نور جدید است و اولین قدم برای خلاقیت بیشتر، آموزش دادن به خودتان است تا فرصت‌هایی را برای بهبود سیستم‌ها و پروسه‌های اطراف خود بیابید. سپس اطلاعات را جمع‌آوری کنید، علت اصلی مسائل و مشکلات را پیدا کرده و ایده‌های خود را تولید و ارزیابی نمایید؛ و فراموش نکنید که کارهای عملی در اجرای ایده‌های شما کلید موفقیت واقعی است!